Search Karne Ke Liye Niche Likhen ЁЯСЗ

Uttar Pradesh Govt. Schemes 2025: Complete UP Sarkari Yojana List PDF Download

Uttar Pradesh government schemes 2025 for development and growth
Representational Image By: Apna Zila

рднाрдЧ 1: рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдпोрдЬрдиाрдПँ рдФрд░ рдЙрдирдХा рдорд╣рдд्рд╡

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рд╡िрднिрди्рди рдХрд▓्рдпाрдгрдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдиाрдЧрд░िрдХों рдХो рдЖрд░्рдеिрдХ, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдФрд░ рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╕рд╢рдХ्рдд рдмрдиा рд░рд╣ी рд╣ै। рдЗрдирдоें рд╕े рдХрдИ рдпोрдЬрдиाрдПँ рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рд╕рдоाрдЬ рдХे рдХрдордЬोрд░ рд╡рд░्рдЧों, рдЬैрд╕े рдХि рд╡ृрдж्рдзрдЬрди, рд╡िрдзрд╡ाрдПँ, рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди, рдФрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдкिрдЫрдб़े рд▓ोрдЧों рдХे рдЬीрд╡рди рдХो рдмेрд╣рддрд░ рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдИ рд╣ैं। рдпे рдпोрдЬрдиाрдПँ рдиाрдЧрд░िрдХों рдХो рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдЙрдирдХे рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдмрдирдиे рдоें рднी рдорджрдж рдХрд░рддी рд╣ैं।

1. рд╡ृрдж्рдзाрд╡рд╕्рдеा рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╡ृрдж्рдзाрд╡рд╕्рдеा рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा 60 рд╡рд░्рд╖ рдпा рдЙрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХ рдЙрдо्рд░ рдХे рдмुрдЬुрд░्рдЧों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдкрд╣рд▓ рд╣ै। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рдкाрдд्рд░ рд▓ाрднाрд░्рдеिрдпों рдХो ₹800 рдк्рд░рддि рдоाрд╣ рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рджी рдЬाрддी рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рд╡े рдЕрдкрдиी рджैрдиिрдХ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдУं рдХो рдкूрд░ा рдХрд░ рд╕рдХें। 80 рд╡рд░्рд╖ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдЙрдо्рд░ рдХे рд╡рд░िрд╖्рда рдиाрдЧрд░िрдХों рдХो ₹1000 рдк्рд░рддि рдоाрд╣ рдк्рд░рджाрди рдХिрдП рдЬाрддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХा рдоुрдЦ्рдп рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдмुрдЬुрд░्рдЧों рдХो рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдмрдиाрдиा рдФрд░ рдЙрдирдХे рдЬीрд╡рди рдпाрдкрди рдХो рд╕рдо्рдоाрдирдЬрдирдХ рдмрдиाрдиा рд╣ै।

  • рд╡ृрдж्рдз рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХो рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрд░ा рдоिрд▓рддा рд╣ै।
  • рд╡े рдЕрдкрдиी рдмुрдиिрдпाрджी рдЬрд░ूрд░рддों рдХो рдкूрд░ा рдХрд░ рдкाрддे рд╣ैं।
  • рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЙрдирдХा рдЖрдд्рдо-рд╕рдо्рдоाрди рдФрд░ рдЬीрд╡рди рд╕्рддрд░ рдмेрд╣рддрд░ рд╣ोрддा рд╣ै।

2. рд╡िрдзрд╡ा рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा

рдкрддि рдХी рдоृрдд्рдпु рдХे рдмाрдж рдХрдИ рдорд╣िрд▓ाрдПँ рдЖрд░्рдеिрдХ рддंрдЧी рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рддी рд╣ैं, рдЬिрд╕рдХे рдЪрд▓рддे рдЙрдирдХी рдЖрдЬीрд╡िрдХा рд╕ंрдХрдЯ рдоें рдкрдб़ рдЬाрддी рд╣ै। рд╡िрдзрд╡ा рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд 18 рд╕े 60 рд╡рд░्рд╖ рддрдХ рдХी рд╡िрдзрд╡ा рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो ₹1000 рдк्рд░рддि рдоाрд╣ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рджी рдЬाрддी рд╣ै। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХा рд▓ाрдн рд╡े рдорд╣िрд▓ाрдПँ рдЙрдаा рд╕рдХрддी рд╣ैं, рдЬिрдирдХी рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдЖрдп ₹2 рд▓ाрдЦ рд╕े рдХрдо рд╣ै।

  • рдЖрд░्рдеिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдХрдордЬोрд░ рд╡िрдзрд╡ाрдУं рдХो рд░ाрд╣рдд рдоिрд▓рддी рд╣ै।
  • рд╡े рдЕрдкрдиी рдЬрд░ूрд░рддों рдХे рд▓िрдП рджूрд╕рд░ों рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдирд╣ीं рд░рд╣рддीं।
  • рдорд╣िрд▓ा рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рдоिрд▓рддा рд╣ै।

3. рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा

рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдпा рдоाрдирд╕िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдЕрдХ्рд╖рдо рд▓ोрдЧों рдХो рд╕рдоाрдЬ рдоें рдмрд░ाрдмрд░ी рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╡िрдХрд▓ांрдЧ рдкेंрд╢рди рдпोрдЬрдиा рд╢ुрд░ू рдХी рд╣ै। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд 40% рдпा рдЙрд╕рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा рд╡ाрд▓े рдиाрдЧрд░िрдХों рдХो ₹1000 рдк्рд░рддि рдоाрд╣ рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХी рдЬाрддी рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рдЙрди्рд╣ें рдЕрдкрдиी рджैрдиिрдХ рдЬрд░ूрд░рддों рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрдирдЬрдирдХ рдЬीрд╡рди рдЬीрдиे рдоें рдорджрдж рдоिрд▓рддी рд╣ै।

  • рджिрд╡्рдпांрдЧрдЬрди рдЕрдкрдиी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддाрдУं рдХो рдкूрд░ा рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।
  • рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЙрдирдХी рд╕्рдеिрддि рдордЬрдмूрдд рд╣ोрддी рд╣ै।
  • рд╡े рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдмрдирдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ेрд░िрдд рд╣ोрддे рд╣ैं।

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдпे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдпोрдЬрдиाрдПँ рд╕рдоाрдЬ рдХे рдХрдордЬोрд░ рд╡рд░्рдЧों рдХे рдЬीрд╡рди рдХो рдмेрд╣рддрд░ рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рдХाрд░рдЧрд░ рд╕ाрдмिрдд рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ैं। рд╡ृрдж्рдз, рд╡िрдзрд╡ा рдФрд░ рджिрд╡्рдпांрдЧ рдиाрдЧрд░िрдХों рдХो рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рдоिрд▓рдиे рд╕े рд╡े рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдмрди рд░рд╣े рд╣ैं рдФрд░ рдЙрдирдХा рдЬीрд╡рди рд╕्рддрд░ рд╕ुрдзрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рдпे рдпोрдЬрдиाрдПँ рди рдХेрд╡рд▓ рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╕рдоाрдирддा рдФрд░ рд╕рдоाрд╡ेрд╢рди рдХो рднी рдмрдв़ाрд╡ा рджे рд░рд╣ी рд╣ैं।

рднाрдЧ 2: рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдорд╣िрд▓ा рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рдпोрдЬрдиाрдПँ

Girls studying in UP under Kanya Sumangala Yojana
Representational Image By: Apna Zila

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдорд╣िрд▓ा рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рдХो рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рджेрддे рд╣ुрдП рдХрдИ рдпोрдЬрдиाрдПँ рд╢ुрд░ू рдХी рд╣ैं, рдЬिрдирдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕рдоाрдЬ рдХे рдЗрди рджो рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕्рддंрднों рдХो рдордЬрдмूрдд рдмрдиाрдиा рд╣ै। рдпे рдпोрдЬрдиाрдПँ рдмाрд▓िрдХाрдУं рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा, рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рд╡िрд╡ाрд╣, рдФрд░ рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдк्рд░рддिрдпोрдЧी рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं рдХे рд▓िрдП рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ैं। рдЖрдЗрдП рдЬाрдирддे рд╣ैं рдЗрди рдпोрдЬрдиाрдУं рдХे рдмाрд░े рдоें рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े।

1. рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдХрди्рдпा рд╕ुрдоंрдЧрд▓ा рдпोрдЬрдиा

рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдХрди्рдпा рд╕ुрдоंрдЧрд▓ा рдпोрдЬрдиा рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдкрд╣рд▓ рд╣ै, рдЬिрд╕рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдмाрд▓िрдХाрдУं рдХो рдЬрди्рдо рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рддрдХ рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा рд╣ै। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рдПрдХ рдмाрд▓िрдХा рдХे рдЬрди्рдо, рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рд╢ाрджी рдХे рд╡िрднिрди्рди рдЪрд░рдгों рдоें рдХुрд▓ ₹15,000 рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рджी рдЬाрддी рд╣ै।

рдпोрдЬрдиा рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ाрдн:

  • рдмाрд▓िрдХाрдУं рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рдоिрд▓рддा рд╣ै।
  • рдорд╣िрд▓ा рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рдХो рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди рдоिрд▓рддा рд╣ै।
  • рд▓рдб़рдХिрдпों рдХे рдЬрди्рдо рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдк्рд░рддि рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╕ोрдЪ рд╡िрдХрд╕िрдд рд╣ोрддी рд╣ै।

рдкाрдд्рд░рддा:

  • рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХा рд╕्рдеाрдпी рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣ोрдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै।
  • рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдЖрдп ₹3 рд▓ाрдЦ рд╕े рдХрдо рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП।
  • рдПрдХ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рдЕрдзिрдХрддрдо рджो рдмाрд▓िрдХाрдПँ рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХा рд▓ाрдн рдЙрдаा рд╕рдХрддी рд╣ैं।

2. рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рд╡िрд╡ाрд╣ рдпोрдЬрдиा

рдЧрд░ीрдм рдФрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдХрдордЬोрд░ рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХी рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╡िрд╡ाрд╣ рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рд╡िрд╡ाрд╣ рдпोрдЬрдиा рд╢ुрд░ू рдХी рд╣ै। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рд▓िрдП ₹51,000 рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рд╡िрд╡ाрд╣ рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдХा рдЦрд░्рдЪ рдФрд░ рдирд╡рд╡िрд╡ाрд╣िрдд рдЬोрдб़े рдХो рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╕ाрдоाрди рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ै।

рдпोрдЬрдиा рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ाрдн:

  • рдЧрд░ीрдм рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХो рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рднाрд░ी рдЦрд░्рдЪ рд╕े рд░ाрд╣рдд рдоिрд▓рддी рд╣ै।
  • рд▓рдб़рдХिрдпों рдХे рд╕рдо्рдоाрдирдЬрдирдХ рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдмрдв़рддे рд╣ैं।
  • рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рд╡िрд╡ाрд╣ рд╕े рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдорд░рд╕рддा рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рдоिрд▓рддा рд╣ै।

рдкाрдд्рд░рддा:

  • рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХा рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣ोрдиा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ै।
  • рд╡рдзू рдХी рдЖрдпु 18 рд╡рд░्рд╖ рдФрд░ рд╡рд░ рдХी рдЖрдпु 21 рд╡рд░्рд╖ рд╕े рдХрдо рдирд╣ीं рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП।
  • рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдЖрдп ₹2 рд▓ाрдЦ рд╕े рдХрдо рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП।

3. рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдЕрдн्рдпुрджрдп рдпोрдЬрдиा

рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдЕрдн्рдпुрджрдп рдпोрдЬрдиा рдЙрди рдЫाрдд्рд░ों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╕ुрдирд╣рд░ा рдЕрд╡рд╕рд░ рд╣ै, рдЬो рдк्рд░рддिрдпोрдЧी рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं рдХी рддैрдпाрд░ी рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं рд▓ेрдХिрди рдорд╣ंрдЧी рдХोрдЪिंрдЧ рдХा рдЦрд░्рдЪ рд╡рд╣рди рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддे। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдоुрдл्рдд рдХोрдЪिंрдЧ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рд╕िрд╡िрд▓ рд╕ेрд╡ा, рдиीрдЯ, рдЬेрдИрдИ, рдПрдирдбीрдП, рд╕ीрдбीрдПрд╕ рдЬैрд╕ी рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдПँ рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ैं।

рдпोрдЬрдиा рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ाрдн:

  • рдЖрд░्рдеिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдХрдордЬोрд░ рдЫाрдд्рд░ों рдХो рдЧुрдгрд╡рдд्рддाрдкूрд░्рдг рд╢िрдХ्рд╖ा рдоिрд▓рддी рд╣ै।
  • рдЫाрдд्рд░ों рдХो рд╡िрд╢ेрд╖рдЬ्рдЮ рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдФрд░ рдоेंрдЯрд░्рд╕ рд╕े рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдоिрд▓рддा рд╣ै।
  • рдк्рд░рддिрдпोрдЧी рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं рдоें рд╕рдлрд▓ рд╣ोрдиे рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдмрдв़рддे рд╣ैं।

рдкाрдд्рд░рддा:

  • рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХा рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣ोрдиा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╣ै।
  • рдЖрд╡ेрджрдХ рдХो рд╕ंрдмंрдзिрдд рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдкाрдд्рд░ рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдпे рдпोрдЬрдиाрдПँ рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдорд╣िрд▓ा рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рдмрджрд▓ाрд╡ рд▓ा рд░рд╣ी рд╣ैं। рдмाрд▓िрдХाрдУं рдХो рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣рди, рдЧрд░ीрдм рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХी рдмेрдЯिрдпों рдХे рд╡िрд╡ाрд╣ рдоें рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा, рдФрд░ рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдк्рд░рддिрдпोрдЧी рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं рдХी рдоुрдл्рдд рдХोрдЪिंрдЧ рдЬैрд╕ी рдкрд╣рд▓ рд╕े рд╕рдоाрдЬ рдХे рдЗрди рджो рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╡рд░्рдЧों рдХो рдирдИ рдКँрдЪाрдЗрдпाँ рдоिрд▓ рд░рд╣ी рд╣ैं। рдпे рдпोрдЬрдиाрдПँ рди рдХेрд╡рд▓ рдЖрд░्рдеिрдХ рдорджрдж рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рд╕рдоाрдЬ рдоें рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рднी рд▓ा рд░рд╣ी рд╣ैं।

рднाрдЧ 3: рдХिрд╕ाрди рдФрд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпोрдЬрдиाрдПँ

Young entrepreneur starting business with UP govt scheme support
Representational Image By: Apna Zila

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдХिрд╕ाрдиों рдФрд░ рдпुрд╡ाрдУं рдХे рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рдХे рд▓िрдП рд▓рдЧाрддाрд░ рдк्рд░рдпाрд╕рд░рдд рд╣ै। рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╡िрднिрди्рди рдпोрдЬрдиाрдПँ рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдЖрдзुрдиिрдХ рдХृрд╖ि рдХे рд╕ाрдзрди рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиे рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдпुрд╡ाрдУं рдХो рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдФрд░ рд╕्рд╡рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХे рдирдП рдЕрд╡рд╕рд░ рднी рдк्рд░рджाрди рдХрд░ рд░рд╣ी рд╣ैं। рдЗрд╕рд╕े рди рдХेрд╡рд▓ рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдордЬрдмूрдд рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдФрд░ рд╢рд╣рд░ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рд▓ोрдЧों рдХा рдЬीрд╡рди рд╕्рддрд░ рднी рдмेрд╣рддрд░ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै। рдЖрдЗрдП рдЬाрдирддे рд╣ैं рдЗрди рдпोрдЬрдиाрдУं рдХे рдмाрд░े рдоें рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े।

1. рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдХृрд╖рдХ рджुрд░्рдШрдЯрдиा рдХрд▓्рдпाрдг рдпोрдЬрдиा

рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдХृрд╖рдХ рджुрд░्рдШрдЯрдиा рдХрд▓्рдпाрдг рдпोрдЬрдиा рдХिрд╕ाрдиों рдФрд░ рдЙрдирдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХे рд▓िрдП рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХрд╡рдЪ рдХी рддрд░рд╣ рд╣ै। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рдпрджि рдХिрд╕ी рдХिрд╕ाрди рдХी рдЦेрддी рдХे рджौрд░ाрди рджुрд░्рдШрдЯрдиा рдоें рдоृрдд्рдпु рдпा рд╕्рдеाрдпी рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै, рддो рдЙрдирдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХो ₹5 рд▓ाрдЦ рддрдХ рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХी рдЬाрддी рд╣ै। рдЖंрд╢िрдХ рд╡िрдХрд▓ांрдЧрддा рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें ₹2.5 рд▓ाрдЦ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рджी рдЬाрддी рд╣ै।

рдпोрдЬрдиा рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ाрдн:

  • рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдЦेрддी рдХे рджौрд░ाрди рдоिрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХी рднाрд╡рдиा।
  • рджुрд░्рдШрдЯрдиा рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХो рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा।
  • рдХृрд╖ि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЬोрдЦिрдо рдХрдо рдХрд░рдиे рдХी рджिрд╢ा рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдкрд╣рд▓।

рдкाрдд्рд░рддा:

  • рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдиिрд╡ाрд╕ी рдХिрд╕ाрди।
  • рдЦेрддी рдХाрд░्рдп рдоें рд╕ंрд▓рдЧ्рди рд╡्рдпрдХ्рддि।

2. рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдл्рд░ी рдмोрд░िंрдЧ рдпोрдЬрдиा

рдХृрд╖ि рдХी рд╕рдлрд▓рддा рдХे рд▓िрдП рд╕िंрдЪाрдИ рдХी рдЙрдЪिрдд рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдмेрд╣рдж рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै। рдЗрд╕ी рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦрддे рд╣ुрдП рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдл्рд░ी рдмोрд░िंрдЧ рдпोрдЬрдиा рд╢ुрд░ू рдХी рд╣ै। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рдЫोрдЯे рдФрд░ рд╕ीрдоांрдд рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдоुрдл्рдд рдмोрд░िंрдЧ рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рджी рдЬाрддी рд╣ै, рддाрдХि рд╡े рдЕрдкрдиी рдлрд╕рд▓ों рдХी рд╕िंрдЪाрдИ рдмेрд╣рддрд░ рддрд░ीрдХे рд╕े рдХрд░ рд╕рдХें।

рдпोрдЬрдиा рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ाрдн:

  • рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдоुрдл्рдд рдмोрд░िंрдЧ рдХी рд╕ुрд╡िрдзा।
  • рд╕िंрдЪाрдИ рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдХा рд╕рдоाрдзाрди।
  • рдХृрд╖ि рдЙрдд्рдкाрджрди рдоें рд╡ृрдж्рдзि।

рдкाрдд्рд░рддा:

  • рдЫोрдЯे рдФрд░ рд╕ीрдоांрдд рдХिрд╕ाрди।
  • рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХा рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣ोрдиा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп।

3. рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдпुрд╡ा рд╕्рд╡рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпोрдЬрдиा

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдпुрд╡ा рд╕्рд╡рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпोрдЬрдиा рдЪрд▓ा рд░рд╣ी рд╣ै। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпुрд╡ाрдУं рдХो рд╕्рд╡рдпं рдХा рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП ₹25 рд▓ाрдЦ рддрдХ рдХा рдЛрдг рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рд╕ाрде рд╣ी рд╕ेрд╡ा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें ₹10 рд▓ाрдЦ рддрдХ рдХा рдЛрдг рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рд╕рд░рдХाрд░ рдЗрд╕ рдЛрдг рдкрд░ 25% рддрдХ рдХी рд╕рдм्рд╕िрдбी рднी рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ै।

рдпोрдЬрдиा рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ाрдн:

  • рдпुрд╡ाрдУं рдХो рд╕्рд╡рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХे рдЕрд╡рд╕рд░।
  • рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рдоें рдЖрд░्рдеिрдХ рдорджрдж।
  • рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ी рджрд░ рдоें рдХрдоी।

рдкाрдд्рд░рддा:

  • рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХा рдиिрд╡ाрд╕ी рд╣ोрдиा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп।
  • рдЖрд╡ेрджрдХ рдХी рдЖрдпु 18 рд╕े 40 рд╡рд░्рд╖ рдХे рдмीрдЪ рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП।
  • рдХрдо рд╕े рдХрдо рдХрдХ्рд╖ा 10рд╡ीं рдЙрдд्рддीрд░्рдг рд╣ोрдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ।

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдХिрд╕ाрди рдФрд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпोрдЬрдиाрдПँ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдХृрд╖ि рдФрд░ рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдирдИ рдКрд░्рдЬा рднрд░ рд░рд╣ी рд╣ैं। рдХिрд╕ाрди рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдФрд░ рдЙрди्рдирдд рдЦेрддी рдХрд░ рдкा рд░рд╣े рд╣ैं, рд╡рд╣ीं рдпुрд╡ा рдЕрдкрдиे рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХे рд╕рдкрдиों рдХो рд╕ाрдХाрд░ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं। рдпे рдпोрдЬрдиाрдПँ рди рдХेрд╡рд▓ рдЖрд░्рдеिрдХ рдордЬрдмूрддी рджे рд░рд╣ी рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдордиिрд░्рднрд░ рднाрд░рдд рдХे рд╕рдкрдиे рдХो рд╕ाрдХाрд░ рдХрд░рдиे рдХी рджिрд╢ा рдоें рднी рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдпोрдЧрджाрди рджे рд░рд╣ी рд╣ैं।

рднाрдЧ 4: рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╡िрдХाрд╕ рдФрд░ рдЖрд╡ाрд╕ рдпोрдЬрдиाрдПँ

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЗрд▓ाрдХों рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдФрд░ рд╣рд░ рдиाрдЧрд░िрдХ рдХो рдПрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрдирдЬрдирдХ рдЖрд╡ाрд╕ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиे рдХे рд▓िрдП рдХрдИ рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рдпोрдЬрдиाрдПँ рдЪрд▓ा рд░рд╣ी рд╣ै। рдпे рдпोрдЬрдиाрдПँ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдмुрдиिрдпाрджी рдвाँрдЪे рдХो рдордЬрдмूрдд рдХрд░рдиे, рдЧрд░ीрдмों рдХो рдШрд░ рджेрдиे рдФрд░ рдЧाँрд╡ों рдХो рдЖрдзुрдиिрдХ рд╕ुрд╡िрдзाрдУं рд╕े рдЬोрдб़рдиे рдоें рдЕрд╣рдо рднूрдоिрдХा рдиिрднा рд░рд╣ी рд╣ैं। рдЖрдЗрдП рдЬाрдирддे рд╣ैं рдЗрди рдпोрдЬрдиाрдУं рдХे рдмाрд░े рдоें рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े।

1. рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЖрд╡ाрд╕ рдпोрдЬрдиा (PMAY-G)

рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЖрд╡ाрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдЧрд░ीрдм рдФрд░ рдмेрдШрд░ рд▓ोрдЧों рдХो рдкрдХ्рдХे рдордХाрди рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдП рдЬा рд░рд╣े рд╣ैं। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рд▓ाрднाрд░्рдеिрдпों рдХो ₹1.20 рд▓ाрдЦ рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рджी рдЬाрддी рд╣ै, рдЬिрд╕рд╕े рд╡े рдЕрдкрдиा рдкрдХ्рдХा рдФрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдШрд░ рдмрдиा рд╕рдХें।

рдпोрдЬрдиा рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ाрдн:

  • рдЧрд░ीрдм рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХो рдкрдХ्рдХे рдордХाрди рдХी рд╕ुрд╡िрдзा।
  • рдЖрд╡ाрд╕ рдиिрд░्рдоाрдг рдХे рд▓िрдП рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рд╣ाрдпрддा।
  • рдЧाँрд╡ों рдоें рд░рд╣рдиे рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдоें рд╕ुрдзाрд░।

рдкाрдд्рд░рддा:

  • рдмीрдкीрдПрд▓ (BPL) рдкрд░िрд╡ाрд░।
  • рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдиिрд╡ाрд╕।

2. рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╕рдб़рдХ рдпोрдЬрдиा

рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╕рдб़рдХ рдпोрдЬрдиा рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЧाँрд╡ों рдХो рдмेрд╣рддрд░ рд╕рдб़рдХ рд╕ुрд╡िрдзा рд╕े рдЬोрдб़рдиा рд╣ै, рддाрдХि рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдкрд░िрд╡рд╣рди рд╕ुрдЧрдо рдФрд░ рддेрдЬ़ рд╣ो рд╕рдХे। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд╣рд░ рдЧाँрд╡ рдХो рдкрдХ्рдХी рд╕рдб़рдХों рд╕े рдЬोрдб़ा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै।

рдпोрдЬрдиा рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ाрдн:

  • рдЧाँрд╡ों рдХो рд╢рд╣рд░ों рд╕े рдмेрд╣рддрд░ рдХрдиेрдХ्рдЯिрд╡िрдЯी।
  • рдХृрд╖ि рдЙрдд्рдкाрджों рдХी рддेрдЬ़ рдмिрдХ्рд░ी рдХे рд▓िрдП рдкрд░िрд╡рд╣рди рд╕ुрд╡िрдзा।
  • рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХे рд▓िрдП рдЖрд╕ाрди рдпाрдд्рд░ा।

рдкाрдд्рд░рддा:

  • рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░।
  • рдЕрд╡िрдХрд╕िрдд рдФрд░ рджूрд░рд╕्рде рдЧाँрд╡ों рдХो рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा।

3. рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рднाрд░рдд рдоिрд╢рди (рдЧ्рд░ाрдоीрдг)

рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рднाрд░рдд рдоिрд╢рди (рдЧ्рд░ाрдоीрдг) рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдЧाँрд╡ों рдоें рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╢ौрдЪाрд▓рдп рдиिрд░्рдоाрдг, рдХूрдб़ा рдк्рд░рдмंрдзрди рдФрд░ рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдЪрд▓ा рд░рд╣ी рд╣ै। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рдЧाँрд╡ों рдХो рдЦुрд▓े рдоें рд╢ौрдЪ рд╕े рдоुрдХ्рдд (ODF) рдмрдиाрдиे рдХा рд▓рдХ्рд╖्рдп рд╣ै।

рдпोрдЬрдиा рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ाрдн:

  • рд╕्рд╡рд╕्рде рдФрд░ рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рд╡ाрддाрд╡рд░рдг।
  • рдЧाँрд╡ों рдоें рд╢ौрдЪाрд▓рдп рдиिрд░्рдоाрдг рдХे рд▓िрдП рд╡िрдд्рддीрдп рд╕рд╣ाрдпрддा।
  • рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдХो рд▓ेрдХрд░ рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рдмрдв़ाрдиा।

рдкाрдд्рд░рддा:

  • рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░।
  • рд╡िрдд्рддीрдп рд░ूрдк рд╕े рдХрдордЬोрд░ рдкрд░िрд╡ाрд░।

4. рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдЖрд╡ाрд╕ рдпोрдЬрдиा (рдЧ्рд░ाрдоीрдг)

рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдЖрд╡ाрд╕ рдпोрдЬрдиा рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдПрдХ рдкрд╣рд▓ рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рддрд╣рдд рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдЧрд░ीрдм рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХो рдкрдХ्рдХे рдордХाрди рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХी рдЬाрддी рд╣ै। рдЗрд╕ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд рдЙрди рд▓ोрдЧों рдХो рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рджी рдЬाрддी рд╣ै, рдЬिрдирдХा рдиाрдо рдмीрдкीрдПрд▓ рд╕ूрдЪी рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдирд╣ीं рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рд╡े рдЖрд░्рдеिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдХрдордЬोрд░ рд╣ैं।

рдпोрдЬрдиा рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд▓ाрдн:

  • рдЖрд╡ाрд╕ рдиिрд░्рдоाрдг рдХे рд▓िрдП ₹1.20 рд▓ाрдЦ рддрдХ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा।
  • рд╡िрдд्рддीрдп рд░ूрдк рд╕े рдХрдордЬोрд░ рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХो рдкрдХ्рдХा рдШрд░।
  • рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдЬीрд╡рди рд╕्рддрд░ рдоें рд╕ुрдзाрд░।

рдкाрдд्рд░рддा:

  • рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдиिрд╡ाрд╕।
  • рдЖрд░्рдеिрдХ рд░ूрдк рд╕े рдХрдордЬोрд░ рдкрд░िрд╡ाрд░।

рдпрд╣ рднी рдкрдв़ें:

PM Kisan Yojana: 19рд╡ीं рдХिрд╕्рдд рдХे рд▓िрдП eKYC рдФрд░ рд░рдЬिрд╕्рдЯ्рд░ेрд╢рди рдХैрд╕े рдХрд░ें, рдЬाрдиिрдП рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖

рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╡िрдХाрд╕ рдФрд░ рдЖрд╡ाрд╕ рдпोрдЬрдиाрдПँ рдЧाँрд╡ों рдХो рдЖрдзुрдиिрдХ рдФрд░ рд╡िрдХрд╕िрдд рдмрдиाрдиे рдоें рдЕрд╣рдо рднूрдоिрдХा рдиिрднा рд░рд╣ी рд╣ैं। рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЖрд╡ाрд╕ рдпोрдЬрдиा, рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╕рдб़рдХ рдпोрдЬрдиा, рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рднाрд░рдд рдоिрд╢рди рдФрд░ рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдЖрд╡ाрд╕ рдпोрдЬрдиा рдЬैрд╕ी рдкрд╣рд▓ рд╕े рди рдХेрд╡рд▓ рдмुрдиिрдпाрджी рдвाँрдЪा рдордЬрдмूрдд рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдЧрд░ीрдм рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХो рд╕рдо्рдоाрдирдЬрдирдХ рдЬीрд╡рди рдЬीрдиे рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рднी рдоिрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЗрди рдпोрдЬрдиाрдУं рдХे рдЬ़рд░िрдП рд╕рд░рдХाрд░ рд╕рдоाрдЬ рдХे рд╣рд░ рд╡рд░्рдЧ рддрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХी рд░ोрд╢рдиी рдкрд╣ुँрдЪा рд░рд╣ी рд╣ै।

Post a Comment

0 Comments
* Please Don't Spam Here. All the Comments are Reviewed by Admin.